75. Rocznica powstania Polskiego Państwa Podziemnego

W czasie II wojny światowej 26 września 1939r. na terenie Polski okupowanej przez Niemcy i Związek Radziecki zostało utworzone Polskie Państwo Podziemne. Była to tajna organizacja, której celem była walka z najeźdźcami oraz pomoc ludności polskiej. Istniała do stycznia 1945r.

Polskie Państwo Podziemne działało na dwóch płaszczyznach: wojskowej i cywilnej.

A) Za działalność wojskową – odpowiadała  Armia Krajowa tzw. AK, która prowadziła walkę partyzancką z Niemcami i Rosjanami na terenie całej Polski.

Największymi działaniami wojskowymi podjętymi przez AK było powstanie warszawskie, które rozpoczęło się 1 sierpnia 1944 i akcja „Burza” podjęta na wschodnich obszarach Polski. Trwała od 4 stycznia 1944, kiedy wojska radzieckie wkroczyły na wschodnie tereny Polski, do stycznia 1945. Na początku akcja „Burza” opierała się na współpracy wojskowej jednostek polskich i rosyjskich. Po przełamaniu obrony niemieckiej w tych rejonach władze rosyjskie złamały te porozumienia i aresztowały tysiące żołnierzy AK.

B) Za działalność cywilną – odpowiadał Delegat Rządu na Kraj, który reprezentował rząd polski znajdujący się w Londynie.

Podlegały mu wydziały: wywiadu, dywersji, oświaty, sądownictwa i polityki. Działały konspiracyjne sądy. Wydawano tajne gazety i czasopisma, ukazywało się około 1400 tytułów. W podziemnych drukarniach wydawano też książki. Przez całą okupację działały tajne komplety, tzn. podziemne szkoły. Tajna Organizacja Nauczycielska zapewniała im nauczycieli oraz przygotowywała i rozprowadzała podręczniki. Podziemne wyższe uczelnie kształciły polonistów, historyków, matematyków, lekarzy. W czasie wojny studia ukończyło prawie 10 tysięcy studentów.

Działalność Polskiego Państwa Podziemnego obejmowała prawie wszystkie dziedziny życia w okupowanej Polsce. Drugiego takiego państwa nie było w całej Europie.